چه خطراتی سلامتی کشاورزان را در محیط های کار بیشتر تهدید می کند ؟
چه خطراتی سلامتی کشاورزان را در محیط های کار بیشتر تهدید می کند ؟
كشاورزان و دامداران به دليل ماهیت كار و فعاليتشان که در محيط باز و بدون حصار انجام مي دهند در معرض خطراتي از جمله حمله حيوانات وحشي چون گرگ ، سگهاي ولگرد وسگهاي گله ، شغال،مارگزيدگي ، عقرب گزيدگي و ... مي باشند وهمچنين به دليل استفاده از وسايل نقليه و ماشينهاو ابزار آلات كشاورزي در معرض خطراتي از جمله تصادف و برخورد با آنها مي باشند علاوه بر اين برخورد بدن با قسمتهاي متحرك و تيز و برنده اين ماشين آلات ( مانند كمباين – خرمنكوب – تراكتور – موتور چاه وسایر تجهیزات کشاورزی ) به دليل نداشتن حفاظ ، معيوب بودن ماشين ، استفاده ناصحيح و يا عجله در استفاده از آنها نيز خطر ساز مي باشد.
سقوط به داخل چاه ، چاله ها ، استخرها ، كانالهاي آب و پرتاب از درختان وسقوط از بلندی از جمله خطرات ديگري است كه كشاورزان و دامداران را به دليل محيط كاري تهديد مي كند.
عوام اصلی تهدید کننده سلامتی در مشاغل كشاورزي:
الف) ماشين آلات غير ايمن(تراكتور، كمباين، لوازم و تجهيزات كشاورزي)
ب) جانوران، و حيوانات وحشی و حشرات خزندگان
2- چه حوادث وسوانحی بیشتر در محیط های کشاورزی شایع تر هستند ؟
حوادث وسوانح يكي از مشكلات مهم بهداشت عمومي و سلامت جوامع در سرتاسر دنياست. تخمين زده مي شود كه سالانه 5 ميليون نفر در اثر حوادث جان خود را از دست مي دهند و دهها برابر دچار معلوليت مي شوند. در محيط هاي كار كشاورزي مهمترين خطر تهديد كننده سلامتي كشاورزان ،حوادث مرتبط با ماشين آلات كشاورزي است که باعث بروز 20% حوادث جزيي كشاورزي هستند ولي بيشترين حوادث شديد و ناتوان كننده در محيط هاي كشاورزي در اثر كار با تراكتور ها رخ مي دهد . بطوریکه حدود 50 تا70 درصد حوادث كشاورزي مرگبار مربوط به چپ كردن يا وا ژگون شدن تراكتور هاست علل وقوع حوادث تراكتور ها بيشتر به علت :
- مجاري اب ،كانالها ويا كنده هاي درختان
- هدايت تراكتور در سطح لغزنده ويخ زده ،حمل بار هاي سنگين ونامتعارف با تراكتور ويا دور زدن با سرعت زياد وهمچنين كشيدن بار هاي بزرگ به دنبال تراكتور يا تصادفات در جاده های خاکی. است.
- مهمترين راه براي پيشگيري از اين حوادث در تراكتورها ،مجهز كردن تراكتورها با گار د حفاظتي دور صندلي راننده (rops) است .
3- به جز حوادث مربوط به کار با تراکتور که جزو شدیدترین حوادث محیط های کار کشاورزی است چه حوادث دیگری در کشاورزی ممکن است برای کشاورزان اتفاق بیفتد؟
بخش ديگري از حوادث كشاورزي مربوط به ماشين آلات چرخنده ونوار نقاله ها و قسمتهاي گردنده ماشين آلات وموتور پمپ ها ،خرمن كوبها است . كه اين حوادث باعث شكستگي ، در رفتگي واسيب بافتهاي نرم وآسيبهاي عصبي ويا قطع عضو مي شوند . هرچند كه قسمت هاي گردنده ماشين الات معمولا داراي حفاظ هستند ولي گاهي كشاورزان براي دسترسي اسانتر وتعمير ونگهداري آنها اين حفاظها را بر مي دارند كه بايستي براي پيشگيري از وقوع اين حوادث داشتن حفاظ بر روي اين قسمتها اجباري بشود .
علاوه بر اين موارد كشاورزان ودامداران به دليل كار وفعاليت در فضا هاي باز وبدون حصار در معرض خطراتي مثل حمله حيوانات وحشي ودرنده ،مار گزيدگي وعقرب گزيدگي وهمچنين سقوط به داخل چاه ،استخر ها وكانلهاي آب قرار دارند .
4-براي پيشگيري از وقوع حوادث وسوانح در محيط هاي كشاورزي چه نكات بايستي رعايت شوند :
1 مجهز كردن تراكتورها با گار د حفاظتي دور صندلي راننده (rops) است .
2 به نوجوانان وافراد بي تجربه اجازه نشستن ويا راندن تراكتور داده نشود وهمچنين از تراكتور نبايستي براي جابجايي افراد وكودكان استفاده شود .
3 عدم تردد تراكتور و كمباين بعداز غروب آفتاب وهواي باراني ومه آلود در جاده هاي اصلي و تردد وسائط نقليه كشاورزي مجهز به چراغهاي راهنما و خطر در جاده هاي اصلي و فرعي
4 لزوم مجهز نمودن كمباين ها و دروگرها به كپسول آتش نشاني در حين برداشت محصول به منظور جلوگيري از حريق احتمالي ناشي از گرماي حاصل از برداشت غلات .
5 نصب تور حفاظ در اطراف استخرهاي ذخيره آب جهت جلوگيري و غرق شدن جوانان و نوجوانان .
6 جلوگیری از حضور کودکان و نوجوانان دراطراف سدها و بندهاي خاكي و عدم شنا در اين نوع محل ها
7 كنترل و مواظبت جوانان و نوجوانان بخصوص در مواقع استراحت توده مردم و كشاورزان به منظور جلوگيري از حريق و آتش سوزي در خرمن ها و مزارع و حاشيه مزارع و باغات .
نكات ايمني استخرها و موتورهاي آب:
يكي از مكان هايي كه در كشاورزي باعث ايجاد حوادث زياد به خصوص غرق شدگي كودكان مي گردد. استخرهاي آب و موتورهاي آب است.استخرها را مي توان با گذاشتن توري و حفاظ بر روي آنها براي هميشه به محلي امن تبديل كرد.قسمت هاي امن موتورهاي آب هميشه باعث ايجاد حادثه در جمعيت كشاورز مي شود كه اين حوادث ناگوار باعث قطع شدن دست و انگشتان كشاوورز مي گردد.ايمن حوادث سالانه رو به افزايش است كه ميتوان حوادثي از اين قبيل رابا به كاردن وسايل حفاظت فردي به حداقل رسانيد.
ایمنی انبارها ی غلات وکود :
ساختمان انبار هایی مثل انبار غلات و مخازن وانبار کود ها نیز می توانند باعث ایجاد حادثه شوند.هیچ شخصی نباید در حین تخلیه بار در انبار دانه وارد شود.خروج دانه ها به سمت پایین ممکن است باعث کشیده شدن شخص به سمت پایین شود.حرکت دانه ها به سمت پایین می تواند باعث خفه شدن کودکان شود.خطر اصلی سیلو ها به دلیل گاز سیلو است که از دی اکسید نیتروژن ساخته شده است.گاز سیلو به شدت شش و ریه را می سوزاند. گاز سیلو سنگینتر از هوا می باشد بنابراین می تواند جایگزین اکسیژن شده و به جای آن تنفس شود.
حداقل دو تا سه هفته بعد از پر شدن سیلو ها نباید اجازه ورود به آن داده شود. این زمان مصادف است با تشکیل حداکثر مقدار گاز سیلو ها باید قبل از ورود تهویه گردند.بسیاری از سیلو ها بدون منفذ طراحی شده اند به همین دلیل اکسیژن در آنها بسیار کم است. در یک چنین سیلو هایی نباید بدون ذخیره هوا یا تهویه کامل سیلو وارد شد.
انبار کودها نیز در اثر تجزیه کودها گازهایی ایجاد می کنند.سولفید هیدروژن ، دی اکسید کربن ، آمونیاک و گاز متان از ترکیبات اولیه تشکیل دهنده این گازها هستند.سولفید هیدروژن گازی با سمیت بالا است . دی اکسید کربن خفه کننده و آمونیاک نیز تحریک کننده و سوزش آور می باشد.متان می تواند باعث انفجار گردد.سولفید هیدروژن و دی اکسید کربن سنگین تر از هوا هستند و در انبار ذخیره کود در قسمت پایین قرار می گیرند. بدون ماسک های تنفسی نباید هرگز وارد انبار ذخیره کود شد. بهم زدن کودها نیز باعث جایگزینی گازها شده و برای انسان و حیوان به شدت خطرناک است.انبار کودها باید در مقابل ورود تصادفی یا غیر مجاز افراد کاملا ایمن و حفاظت شده باشد.
برای ایمنی کار با مواد شیمیایی در محیط های کار کشاورزی چه پیشنهاد هایی دارید ؟
مواجهه با سموم و آفت کشها، از مخاطرات دیگر مهم در كشاورزي ميباشد. مواد شيميايي مختلفي در مزارع به كار برده ميشود كه از جمله آنها ميتوان به اين موارد اشاره نمود: سود سوز آور براي تميز كردن ظروف و وسايل شيردوشي و... هيپوكلريت سديم براي ضدعفوني كردن اين وسايل، كاربونات سديم براي تميز كردن و چربي زدائي وسايل جوجه كشي و همچنین سموم وآت کشهایی برای مبارزه با آفات وعلفهای هرز كه اين مواد خود ميتوانند خطرات زیادی را برای کشاورزان ایجاد کنند .قبل از استفاه ازاین مواد حتما بایستی برگه اطلاعات ایمنی این مواد را که بر روی ظروف آنها قرار دارد مطالعه شده ودقیقا بر مبنای همان راهنما برای حمل ونقل و استفاده ودفع آنها استفاده شود .
.از قرار گرفتن در معرض موادشیمیایی به شکل حاد(شدید- یکبار) و مزمن (مداوم-مدت زمان زیاد) باید اجتناب شود.قرار گرفتن در معرض آفت کش ها به شکل حاد می تواند منجر به مسمومیت های کشنده و شدید گردد. بلعیدن تصادفی تمیز کننده های خط لوله ها و کانال ها توسط بچه ها منجر به سوختگی و مسمومیت می گردد..تماس با مواد شیمیایی و آفتکش ها ریسک سرطان را بالا می برد.تماس با مواد شیمیایی معمولا از طریق) تنفس و تماس پوستی و تماس از طریق چشم است.وجود وسابل محافظتی فردی شامل دستکش ماسک لباس مناسب و....در موقع تماس با مواد شیمیایی مهم است.انبار مناسب برای ذخیره مواد شیمیایی و مراحل دفع آنها باید با دقت کافی صورت بگیرد تا ازصدمه به کودکان و افراد غیر مجاز ومحیط زیست جلوگیری شود.
نکات ایمنی که کشاورزان عزیز هنگام کار با مواد شیمیایی بایستی به کارببرند ؟
همه آفت کشها ومواد شیمیایی مصرفی در کشاورزی برای انسان وسایر حیوانات ومحیط زیست سمی هستند . بنابر این برای کاهش خطرات این موادوحفظ سلامتی خود ، لازم است کشاورزان عزیز به این نکات توجه کرده وآنها را در هنگام کار مورد توجه قرار دهند :
1- بر روی ظروف حاوی این مواد سمی حتما بایستی با حروف درشت وبه زبا ن فارسی کلمه حشره کش ویا علف کش نوشته شده وعلامت خطر بر روی این ظروف زده شده باشد .
2- اگر مواد شیمیایی که می خرید در ظروف بزرگ بسته بندی شده اند وشما مجبور هستید که آنها را برای مصارف در زمانهای مختلف به ظروف دیگری غیر از ظرف اصلی انها تقسیم کنید . اولا از ظروف فلزی درب دار ومحکم برای ذخیره سازی مجدد انها استفاده کنید .وثانیا آنها را در فضاهای درون خانه واتاقهای محل سکونت نگهداری نکنید ودر جایی امن وکمد های دارای قفل وبدور از مواد غذایی وآشامیدنی نگهداری کنید .
3- قبل از اینکه برای خرید سم اقدام نمایید . بررسی کنید آیا روش ها وراه حلهای دیگری غیر از استفاده ازسموم وآفت کشها برای مبارزه با آفت وجود دارد ویا خیر ؟برای این منظور می توانید از راهنماییهای کارشناسان ومروجین کشاورزی به ره ببرید .
4- در صورتیکه راه حلی غیر از استفاده از سم وجود ندارد .سعی کنید از افت کشهای ایمن تر وبا سمیت کم و سموم مجاز استفاده کرده ودر تعیین نوع سم ومقدار مصرف آن با توجه به نوع آفت از راهنمایی های کارشناسان کشاورزی استفاده کنید .
5- هرگز از سموم وآفت کشهای غیر مجاز که به وفور در مراکز فروش سم موجود است استفاده نکنید .
6- هرگز خودتان بدون نظر کارشناسان کشاورزی اقدام به ترکیب 2 ویا چند سم برای افزایش اثر آنها با یکدیگر نکنید .چون این مخلوط ممکن است خطرات بهداشتی بسیار شدیدی برای خودتان ویا مصرف کنندگان آن محصول ومحیط زیست بدنبال داشته باشد .
7- در هنگام سم پاشی حتما از وسایل حفاظت فردی مناسب شامل لباس کار ،چکمه ، دستکش حفاظتی ، عینک ایمنی ، وماسک مناسب استفاده کنید .
8- زخم ها ی موجود در دستها ویا نقاط باز بدن می توانند جذب سم را افزایش بدهند .بنابراین در این مواقع از وسایل حفاظت فردی مناسب مثل دستکش استفاده کنید .
به نکات زیر توجه کنید